Yintoni ukuxhatshazwa kwasekhaya?
Impatho-gadalala yasekhaya isenokuba ngokwasemzimbeni, ngokweemvakalelo, ngokwasengqondweni, ngokwezemali, okanye ngokwesondo okwenzeka phakathi kobudlelwane obusondeleyo, ngokwesiqhelo ngamaqabane, ababesakuba ngamaqabane okanye amalungu osapho.
Kunye nobundlobongela ngokwasenyameni, ukuxhatshazwa kwasekhaya kungabandakanya uluhlu olubanzi lokuziphatha gadalala nokulawula, kuqukwa izoyikiso, ukuxhatshazwa, ulawulo lwemali kunye nokuxhatshazwa ngokweemvakalelo.
Ubundlobongela ngokwasemzimbeni yinkalo enye kuphela yokuxhatshazwa kwasekhaya kwaye indlela yokuziphatha yomxhaphazi inokwahluka, ukusuka kwinkohlakalo nokuthotywa kwesidima ukuya kwizenzo ezincinci ezikushiya uthotyiwe. Abo baphila nokuxhatshazwa ekhaya badla ngokushiywa beziva bengamalolo kwaye bediniwe. Ukuphathwa gadalala kwasekhaya kukwabandakanya imiba yenkcubeko efana nobundlobongela obusekelwe kwimbeko.
Ukulawula ukuziphatha: Uluhlu lwezenzo ezenzelwe ukwenza umntu abe phantsi kunye/okanye axhomekeke kuye ngokumkhwelisa kwimithombo yenkxaso, ukuxhaphaza ubutyebi namandla akhe, ukubahlutha iindlela ezifunekayo zokuzimela nokubaleka kunye nokulawula indlela abaziphatha ngayo mihla le.
Ukuziphatha okunyanzelisayo: Isenzo okanye umfuziselo wezenzo zohlaselo, izoyikiso, ukuthotywa kunye nokoyikisa okanye olunye uxhatshazo olusetyenziselwa ukwenzakalisa, ukohlwaya, okanye ukoyikisa ixhoba labo.
Ubundlobongela obuSekelwe kwimbeko (uMbutho wamaPolisa (ACPO) inkcazelo): Ulwaphulo-mthetho okanye isehlo esithe sazibophelela ekukhuseleni okanye ekukhuseleni imbeko yosapho/kunye noluntu.
Yintoni imiqondiso?
Ukugxeka okutshabalalisayo kunye nokuxhatshazwa ngamazwi: ukukhwaza/ukugculela/ukutyhola/ukubiza ngamagama/ukugrogrisa ngamazwi
Amaqhinga oxinzelelo: ukuthukuthela, ukugrogrisa ngokubamba imali, ukuqhawula umnxeba, ukuthatha imoto, ukuzibulala, ukuthatha abantwana, ukukuxela kwiiarhente zentlalontle ngaphandle kokuba uyathobelana neemfuno zakhe malunga nokukhulisa abantwana, ukuxoka kubahlobo nakwintsapho yakho wena, ukuxelela ukuba akukho ukukhetha kuzo naziphi na izigqibo.
Ukungahloniphi: ngokuzingisayo ukukubeka phambi kwabanye abantu, ukungamameli okanye ukuphendula xa uthetha, ukuphazamisa iminxeba yakho, ukuthabatha imali ebhegini yakho ungakucelanga, ukwala ukunceda ekunyamekeleni abantwana okanye kwimisebenzi yasekhaya.
Ukuphelisa ukuthembana: ukuxoka kuwe, ukubamba ulwazi kuwe, ukuba nomona, ukuba nobunye ubudlelwane, ukwaphula izithembiso kunye nezivumelwano ekwabelwana ngazo.
Ukubekwa wedwa: ukubeka esweni okanye ukuvala iminxeba yakho, ukukuxelela apho ungaya khona nalapho ungenakuya khona, kukuthintela ekuboneni abahlobo nezalamane.
Ukuxhatshazwa: ukukulandela, ukuhlolisisa, ukuvula iposi yakho, ukujonga ngokuphindaphindiweyo ukuba ngubani okufowuneleyo, ukuhlazisa esidlangalaleni.
Izisongelo: ukwenza izimbo zomzimba ezinomsindo, ukusebenzisa ubungakanani bomzimba ukukoyikisa, ukukungxolisa, ukutshabalalisa izinto onazo, ukuqhekeza izinto, ukugqobhoza iindonga, ukuphatha imela okanye umpu, ukugrogrisa ngokukubulala okanye ukwenzakalisa wena nabantwana.
Ubundlobongela obuphathelele kwezesondo: usebenzisa amandla, izoyikiso okanye ukoyikisa ukwenza ukuba wenze izenzo zesondo, ukwabelana ngesondo nawe xa ungafuni ukwabelana ngesondo, nayiphi na impatho ethoba isidima esekelwe kwisini sakho.
Ubundlobongela ngokwasemzimbeni: ukubetheka, ukuqhwaba, ukubetha, ukuluma, ukucinezela, ukukhaba, ukutsala iinwele ngaphandle, ukutyhala, ukutyhala, ukutshisa, ukukrwitsha.
Ukulahla: besithi uxhatshazo alwenzeki, besithi nguwe obangele impatho gadalala, ukuthamba nomonde esidlangalaleni, ukukhala nokucela uxolo, uthi soze kuphinde kwenzeke.
Ndingenza ntoni?
- Thetha nomntu: Zama ukuthetha nomntu omthembileyo noya kukuxhasa ukuze ufumane uncedo olufanelekileyo ngexesha elifanelekileyo.
- Musa ukuzibeka ityala: Ngokufuthi amaxhoba aya kuziva ebekek’ ityala, njengoko le yindlela umenzi wobubi aya kubenza bazive ngayo.
- Qhagamshelana nathi kwi-COMPASS, umnxeba woNcedo woNcedo lwaseKhaya lwase-Essex: Tsalela umnxeba kule nombolo: 0330 3337444 ukuze ufumane inkxaso ngokwasemoyeni nakwizinto eziphathekayo.
- Fumana uncedo lwengcali: Ungafuna inkxaso ngqo kwinkonzo yobundlobongela basekhaya kwingingqi yakho okanye thina kwiCOMPASS singakunxibelelanisa nenkonzo yendawo yakho.
- Ingxelo emapoliseni: Ukuba usengozini ekhawulezileyo, kubalulekile ukuba utsalele umnxeba kwa-999. Akukho lwaphulo-mthetho lunye 'lwempatho-gadalala yasekhaya', nangona kunjalo kukho iintlobo ngeentlobo zoxhatshazo oluthi lwenzeke olunokuba lulwaphulo-mthetho. Oku kunokubandakanya: izigrogriso, ukuxhatshazwa, ukulandelwa, ukonakaliswa kolwaphulo-mthetho kunye nolawulo olunyanzelwayo ukubala nje ezimbalwa.
Ndingamxhasa njani umhlobo okanye ilungu losapho?
Ukwazi okanye ukucinga ukuba umntu omkhathaleleyo ukubudlelwane obuxhaphazayo kunokuba nzima kakhulu. Unokoyika ukhuseleko lwabo - kwaye mhlawumbi ngesizathu esihle. Usenokufuna ukubahlangula okanye ubanyanzele ukuba bahambe, kodwa wonke umntu omdala kufuneka azenzele ezakhe izigqibo.
Imeko nganye yahlukile, yaye abantu ababandakanyekileyo nabo bahlukile. Nazi ezinye iindlela zokunceda umntu omthandayo oxhatshazwayo:
- Xhasa. Mamela lowo umthandayo. Gcina ukhumbula ukuba kunokuba nzima kakhulu kubo ukuthetha ngoxhatshazo olo. Baxelele ukuba ababodwa kwaye abantu bafuna ukunceda. Ukuba bafuna uncedo, babuze ukuba ungenza ntoni na.
- Nikela uncedo olukhethekileyo. Unokuthi uzimisele ukuphulaphula nje, ukubanceda ngokunyamekela abantwana, okanye ukubonelela ngesithuthi, umzekelo.
- Musa ukubeka ihlazo, ityala, okanye ityala kubo. Musa ukuthi, "Kufuneka uhambe." Endaweni yoko, thetha into enje, "Ndiyoyika ukucinga ngento enokwenzeka kuwe." Baxelele ukuba uyaqonda ukuba imeko yabo inzima kakhulu.
- Bancede benze isicwangciso sokhuseleko. Ucwangciso lokhuseleko lusenokuquka ukupakisha izinto ezibalulekileyo nokubanceda bafumane igama “elikhuselekileyo”. Eli ligama lekhowudi abanokuthi basebenzise ukukwazisa ukuba basengozini ngaphandle kokwazi umxhaphazi. Kusenokuquka ukuvumelana ngendawo yokuhlangana nabo ukuba kufuneka bahambe buphuthuphuthu.
- Bakhuthaze ukuba bathethe nomntu ukuze babone ukuba banokukhetha ntoni na. Cela ukubanceda baqhagamshelane nathi kwa-COMPASS kule nombolo 0330 3337444 okanye ngokuthe ngqo nenkonzo yenkxaso yempatho-gadalala yasekhaya kwindawo yabo.
- Ukuba bagqiba kwelokuba bahlale, qhubeka ubaxhasa. Basenokugqiba kwelokuba bahlale kolo lwalamano, okanye bahambe baze babuyele emva. Kunokuba nzima ukuba uqonde, kodwa abantu bahlala kubudlelwane obuxhaphazayo ngenxa yezizathu ezininzi. Baxhase, kungakhathaliseki ukuba benza ntoni na.
- Bakhuthaze ukuba bahlale benxibelelana nabahlobo kunye nosapho. Kubalulekile ukuba babone abantu abangaphandle kobudlelwane. Yamkele impendulo ukuba bathi abanako.
- Ukuba bagqiba kwelokuba bahambe, qhubeka unikela uncedo. Nangona ubudlelwane bunokuba buphelile, ukuxhatshazwa kunokuba kungabikho. Basenokuziva bedakumbile yaye bengamalolo, ukuvuya ngokwahlukana akunakunceda. Ukwahlula ixesha eliyingozi kubudlelwane obuxhaphazayo, baxhase ukuba baqhubeke nokubandakanya nenkonzo yenkxaso yokuxhatshazwa kwasekhaya.
- Bazise ukuba uya kuhlala ukho nokuba kwenzeka ntoni na. Kunokukhathaza kakhulu ukubona umhlobo okanye umntu omthandayo ehlala kubudlelwane obuxhaphazayo. Kodwa ukuba uyabuphelisa ubudlelwane bakho, banendawo enye ekhuselekileyo abangaya kuyo kwixesha elizayo. Awunako ukunyanzela umntu ukuba ahlukane nobudlelwane, kodwa unokumazisa ukuba uya kunceda, nantoni na agqiba ukuyenza.
Senza ntoni ngale nto usixelela yona?
Kuxhomekeke kuwe ukuba ukhetha ukusixelela ntoni. Xa uqhagamshelana nathi siya kukubuza imibuzo emininzi, oku kungenxa yokuba sifuna ukukunceda kwaye sifuna ukwazi iinkcukacha ngawe, usapho lwakho kunye nekhaya lakho ukuze sikucebise ngokufanelekileyo kwaye sikukhusele. Ukuba awunqweneli ukwabelana ngolwazi oluchongayo, siya kuba nakho ukunika iingcebiso kunye nolwazi lokuqala kodwa asiyi kukwazi ukuthumela ityala lakho kumboneleli oqhubekayo. Siza kuphinda sibuze umbuzo wokulingana, onokuthi ukwala ukuwuphendula, sikwenza oku ukuze sikwazi ukubeka iliso kwindlela esisebenza ngayo ekufikeleleni abantu abavela kuzo zonke imvelaphi e-Essex.
Sakuba sikuvulele ifayile yetyala, siya kugqiba uhlolo lomngcipheko kunye neemfuno kwaye sithumele ifayile yakho kumboneleli wenkonzo wenkxaso oqhubekayo wokuxhatshazwa kwasekhaya ukuze aqhagamshelane nawe. Olu lwazi lugqithiselwa kusetyenziswa inkqubo yethu yolawulo lwetyala ekhuselekileyo.
Siya kwabelana kuphela ngolwazi kunye nesivumelwano sakho, nangona kunjalo kukho ezinye iimeko apho kungafuneka sabelane nokuba awuvumi;
Ukuba kukho umngcipheko kuwe, kumntwana okanye kumntu omdala osesichengeni kungafuneka sabelane nokhathalelo lwentlalontle okanye amaPolisa ukuze akhusele wena okanye omnye umntu.
Ukuba kukho umngcipheko wolwaphulo-mthetho olunobuzaza olufana nokufikelela okwaziwayo kumpu okanye umngcipheko wokhuseleko loluntu kungafuneka sabelane namaPolisa.